VEŠTAČKA I SINTETIČKA VLAKNA

Tekstil je industrijski sektor sa širokim asortimanom proizvoda. On koristi materijal koji se javlja u obliku vlakna, različitog hemijskog sastava i fizičkih svojstava, koji se može odvajati i upredati. Do velikih promena u tekstilnoj industriji u XIX veku, dolazi s pojavom vlakna zvanog ,,veštačko,, u Nemačkoj, Francuskoj i Velikoj Britaniji i u XX veku, s pojavom vlakna zvanog ,,sintetičko,, (i jedno i drugo vlakno, proizvodi su hemijske industrije). Veštačko vlakno, potiče od preuređenja molekula, koji postoje u prirodnom stanju i osnovna sirovina im je celuloza – ,,celulozno vlakno,, (veštačka svila ili cel-vlakno).

Sintetičko vlakno, sastavljeno je od molekula, koje je u potpunosti stvorio čovek, polimerizacijom prostih struktura. Veštačka vlakna daju dobru elastičnost i apsorbuju vlagu, a sintetička su kombinacija dobre elastičnosti i još bolje otpornosti od prirodnog vlakna (otporna su na habanje i na mikroorganizme i brzo se suše). Poliamidi, akriloni, poliestri, predstavljaju glavna sintetička vlakna. Proizvodnja sintetičkog vlakna (22 Mt) u toku zadnje decenije XX veka prevazilazi proizvodnju celuloznog vlakna (2,3 Mt – ova proizvodnja stagnira i jednaka je proizvodnji prorodnog vlakna – vuna, pamuk…). Proizvodnjom ovog industrijskog materijala, dominiraju industrijski razvijene države – SAD (20% godišnje svetske proizvodnje), ispred EU (Nemačka, države Beneluksa i Italija – svi po 5%) i Japan (5%).

Specijalizovane multinacionalne kompanije za sintetičko vlakno, izmeštaju svoju proizvodnju u države s jeftinjijom radnom snagom. Tako se razvila proizvodnja u Brazilu i državama Jugoistočne Azije. Južna Koreja, već proizvodi dva puta više nego Japan, a Kina mnogo više od Koreje. Proizvodnjom veštačkog vlakna, ovladale su države sa dosta skromnim nivoom tehnološkog razvoja (Afrika, Srednji Istok, Južna Azija). Naprotiv, sintetičko vlakno mogu da proizvode, samo industrijski razvijene države sa dosta razvijenom industrijom, jer njegova proizvodnja traži izuzetno visoko tehničko znanje. Od ovog pravila, Kina je izuzetak, što se objašnjava izmeštanjem pogona za proizvodnju iz NIRD-a.